PÓŁNOCNO-ZACHODNIA CZĘŚĆ OBRĘBU OCHRONNEGO REZERWAT |
Najmłodsza część Obrębu (dawny Obręb Ochronny Hwoźna)
Północno-zachodnia część Obrębu Ochronnego Rezerwat zajmuje powierzchnię 5158, 21 ha (w tym powierzchnia leśna - 4728,39 ha) i jest podzielona na cztery obwody ochronne: Cupryki, Gruszki, Masiewo i Zamosze. Do niedawna teren 4 wyżej wymienionych obwodów ochronnych zwany był Obrębem Ochronnym Hwoźna – nazwa pochodziła od malowniczej rzeki Hwoźna, która przecina Park Narodowy oddzielając teren Parku chroniony od 1921 r. od terenu przyłączonego do Parku w 1996 r. Północno-zachodnia część Parku Narodowego otoczona jest zwartym kompleksem Puszczy i tylko od północy graniczy z polaną, na której położona jest wieś Stare Masiewo. Jest to wieś o układzie szeregówki, z dobrze zachowaną architekturą drewnianą, typową dla tych okolic.
Na terenie uroczysk Głuszec, Wilczy Szlak czy Paliska, jak również we fragmentach nad rzeką Hwoźną i Narewką las zachował swój naturalny charakter. Jednakże większa część drzewostanów tego obszaru podlegała wcześniej typowej gospodarce leśnej, dlatego spotyka się tu liczne uprawy, młodniki czy drągowiny - różne fazy rozwojowe drzewostanów posadzonych i pielęgnowanych ręką człowieka. Dlatego większa część tego obszaru Parku podlega czynnej ochronie przyrody, która dopuszcza prowadzenie zabiegów ochronnych. Jednak czynna ochrona przyrody jest tu realizowany jedynie w ekosystemach nieleśnych.
Drzewostany północnej i zachodniej części parku narodowego są mocno zróżnicowane. Największy udział w powierzchni drzewostanów ma sosna - 31,3%, występująca głównie na siedliskach borów, borów mieszanych i lasów mieszanych. Drzewostany sosnowe młodszych i średnich klas wieku pochodzą z odnowienia sztucznego, charakteryzują się wysokim stopniem zadrzewienia, małą różnorodnością i słabo rozwiniętą piętrowością. W starszych drzewostanach natomiast można zauważyć naturalne procesy zmieniające sztuczne drzewostany, mianowicie samoistnie zaczynają wkraczać domieszki innych gatunków: świerka, brzozy, osiki, lipy i grabu, które często tworzą drugie piętro.
Następne w kolejności są drzewostany świerkowe - zajmują 18,7% powierzchni leśnej tej części Obrębu Rezerwat, występują głównie na siedliskach od boru świeżego do lasu wilgotnego, a śladowo też w olsie jesionowym. Drzewostany te pochodzą głownie z odnowień sztucznych, natomiast część z nich powstała z odnowienia naturalnego na powierzchniach otwartych, wcześniej odnowionych sztucznie i zniszczonych przez zwierzynę. Zasobność tych drzewostanów nie jest zbyt wysoka. Drzewostany z dębem jako gatunkiem panującym w tej części Obrębu zajmują11,2% powierzchni. Zajmują one siedliska od boru mieszanego wilgotnego, poprzez las świeży, las mieszany wilgotny, las świeży, las wilgotny i ols jesionowy. W wyniku silnej presji zwierzyny w początkach XX wieku, brakuje drzewostanów dębowych w wieku 50-100 lat, natomiast występuje wiele pojedynczych drzew, które osiągnęły wiek 300 i więcej lat. Drzewostany dębowe charakteryzują się dużą różnorodnością gatunkową i dobrze rozwiniętą strukturą pionową. Jedne z ciekawszych drzewostanów dębowych, tworzące typowe zbiorowiska grądu, można spotkać na trasie zielonego szlaku w uroczysku Wilczy Szlak.
Jesion tworzy drzewostany na siedliskach lasu wilgotnego, olsu i olsu jesionowego, łącznie na powierzchni 6,3%. Występuje on głównie w przedziale wiekowym 100-200 lat. W ostatnich latach szczególnie młode drzewostany jesionowe cierpią na chorobę określaną zamieraniem jesionów. Choroba to prowadzi do obumierania całych fragmentów drzewostanów. Z czasem na skutek wiatrów jesiony się wywracają tworząc liczne otwarte powierzchnie. Takie fragmenty drzewostanów spotkamy na trasie Carskiej Tropiny (czarny szlak).
Drzewostany olszowe zajmują 22,1%, występują na siedliskach boru mieszanego wilgotnego, boru mieszanego bagiennego, lasu mieszanego wilgotnego, lasu mieszanego bagiennego, lasu wilgotnego, olsu i olsu jesionowego. Pozostałe gatunki tworzą drzewostany na dużo mniejszej powierzchni. I tak klon zajmuje powierzchnię 0,5% i występuje na siedliskach lasu mieszanego wilgotnego i lasu świeżego, grab występuje tylko na 1,3% powierzchni. Występuje głównie na siedliskach lasu świeżego i lasu wilgotnego, a w mniejszym stopniu w borach mieszanych świeżych i lasach mieszanych świeżych. Jego lite drzewostany tworzą się w wyniku naturalnych przemian pokoleniowych, natomiast grab bardzo często stanowi główny składnik nalotu i podrostu oraz drugiego piętra w innych drzewostanach na siedliskach żyznych. Drzewostany osikowe, powstałe w procesie regeneracji drzewostanów, zajmują 1,5% powierzchni Obrębu, natomiast charakteryzujące się najwyższą zasobnością drzewostany z panującą lipą występują na 0,4% powierzchni.
W północnej i zachodniej części Parku możemy odnaleźć następujące leśne i nieleśne zbiorowiska roślinne: Vaccinio vitis idaeae-Pinetum typicum, Tilio-Carpinetum typicum, Vaccinio vitis ideae-Pinetum myrtilletosum, Calamagrostio arundinaceae-Piceetum, Tilio-Carpinetum stachyetosum, Melitti-Carpinetum, Tilio-Carpinetum calamagrostietosum, Circaeo-Alnetum, Molinio-Pinetum, Vaccinio uliginosi-Pinetum, Vaccinio vitis idaeae-Pinetum myrtilletosum, Sphagno girgensohnii-Piceetum dryopteridetosum, Piceo-Alnetum, Tilio-Carpinetum caricetosum remotae, Ledo-Sphagnetum, Tilio-Carpinetum circaeaetosum alpinae, Vaccinio myrtilli-Piceetum, Querco-Piceetum typicum, Carici elongatae-Alnetum Querco-Piceetum stellarietosum, Vaccinio uliginosi-Pinetum, Sphagno girgensohnii-Piceetum myrtilletosum, Dryopteridi thelypteridis-Betuletum pubescentis, Corylo-Piceetum, Sphagno-Betuletum, Molinietalia, Phragmitetalia. Świat fauny jest równie bogaty jak flory. W tej części parku narodowego żyje stadko około 50-60 żubrów, które często można spotkać wędrując szlakami. Dla miłośników tych pięknych zwierząt Park stworzył dwie ostoje, gdzie można żubry obserwować w ich naturalnym środowisku w okresie zimy (Ostoja Kosy Most, Ostoja Czoło). Ale nie tylko żubry można spotkać na terenie obrębu: są tu jelenie, sarny, dziki, czasem wędrują łosie. W okolicach rzek można spotkać bobra, wydrę, norkę i wiele mniejszych ssaków. W BPN mieszka jedna wataha wilków, która w zależności od warunków zmienia swoją liczebność. Czasem pojawi się ryś - kocur, a czasem kotka z małymi. Jednak by spotkać te zwierzęta trzeba mieć dużo szczęścia. Również świat ptaków jest bardzo bogaty. W całej Puszczy Białowieskiej jest blisko 250 gatunków ptaków (ok. 180 gatunków to ptaki lęgowe) i sporą część z nich można zobaczyć na terenie tej części obrębu, z takimi rzadkościami jak: bocian czarny, orlik krzykliwy, orzełek włochaty, czasem zimą w dolinach rzecznych pojawiają się bieliki. Częstym gościem na szlakach jest jarząbek, a po lesie niesie się stuk dzięciołów. Świat owadów jest przebogaty - sprzyja temu duża ilość martwego drewna znajdującego się w lesie. T a część Białowieskiego Parku Narodowego jest w szeroki sposób udostępniony zarówno dla turystyki pieszej jak i rowerowej. Ponad 25 km szlaków pieszych i 14 km szlaków rowerowych ukazuje najciekawsze fragmenty tego zakątku Parku. Liczne obiekty turystyczne, tj. drewniane kładki, punkty widokowe, wiaty ułatwiają zwiedzanie i obcowanie z przyrodą. Po szlakach w północno-zachodniej część Obrębu Ochronnego Rezerwat turyści indywidualni mogą poruszać się bez przewodnika. Na teren Obrębu prowadzą 3 główne drogi wejściowe:
Na skraju osady Zamosze znajduje się również miejsce ogniskowe z możliwością rezerwacji u leśniczego Obwodu Ochronnego Zamosze. Poruszając się po terenie Obrębu Ochronnego Rezerwat należy pamiętać o przestrzeganiu zasad zwiedzania BPN [Zasady zwiedzania BPN ].
Administracja terenowa obrębu to 10 osób zatrudnionych na stanowiskach w Służbie Parku Narodowego.
Wszelkich informacji na temat Obrębu można uzyskać u administracji terenowej. |