„PNRP” 39(3) – 2020 r.
Szata roślinna wybranych śródleśnych oczek wodnych Narol (Roztocze) STRESZCZENIE
Flora i zbiorowiska roślinne oczek wodnych są cennymi elementami
środowiska przyrodniczego, zasługującym na szczególną ochronę, ze względu na ważne funkcje ekologiczne. W pracy
przedstawiono wyniki badań nad szatą roślinną czterech,
śródleśnych oczek wodnych występujących na terenie gminy Narol. Wszystkie
analizowane obiekty są objęte ochroną w formie użytków ekologicznych. Zostały utworzone w celu ochrony pozostałości
naturalnych ekosystemów śródleśnych jezior, mających znaczenie dla zachowania
bioróżnorodności gatunkowej i typów środowisk oraz unikatowych zasobów
genowych.
Stan poznania pszczół (Hymenoptera, Apoidea, Apiformes) STRESZCZENIE
W oparciu o dane z piśmiennictwa i materiały niepublikowane przedstawiono
aktualny stan poznania fauny pszczół w dziewięciu parkach krajobrazowych
środkowej Polski: Bolimowskim PK, Brudzeńskim PK, Gostynińsko-Włocławskim PK,
PK Międzyrzecza Warty i Widawki, PK Wzniesień Łódzkich, Przedborskim PK,
Spalskim PK, Sulejowskim PK i Załęczańskim PK. Łącznie wykazano 265 gatunków
pszczół, co stanowi 55,5% fauny krajowej tej grupy owadów. Zróżnicowanie
gatunkowe pszczół najlepiej poznano w PK Wzniesień Łódzkich (186 taksonów),
Bolimowskim PK (144) i PK Międzyrzecza Warty i Widawki (133).
Ichtiofauna rezerwatów przyrody Wdeckiego Parku Krajobrazowego STRESZCZENIE W pracy analizowano ichtiofaunę rezerwatów przyrody Jezioro Ciche oraz Jezioro Piaseczno znajdujących się na obszarze Wdeckiego Parku Krajobrazowego. Ryby były łowione w denne i pelagiczne sieci typu nordyckiego zgodnie z europejskim standardem (CEN 2005). Sieci o zróżnicowanych rozmiarach oczek umożliwiają złowienie wielu gatunków ryb o różnych rozmiarach ciała. W trzech zbadanych jeziorach stwierdzono łącznie 18 gatunków ryb należących do pięciu rodzin. Jeziora różniące się pochodzeniem oraz cechami morfometrycznymi miały odmienny skład gatunkowy, zagęszczenie oraz strukturę zespołów ryb. Bogactwo gatunkowe zespołów ryb badanych jezior wahało się od 4 do 16 gatunków. Tylko wzdręga (Scardinius erythrophthalmus) występowała we wszystkich jeziorach. Największe bogactwo gatunkowe stwierdzono w Jeziorze Ciche, które posiada połączenie ze zbiornikiem Żur, a najmniejsze w izolowanym i najmniejszym Jeziorze Żabinek. Badane jeziora, jako elementy krajobrazu Wdeckiego Parku Krajobrazowego, odgrywają ważną rolę w ochronie rzadkich i narażonych na wyginięcie gatunków ryb. Ze względu na ochronę rzadkich gatunków ryb, wśród badanych jezior najważniejszą rolę spełnia rezerwat przyrody Jezioro Piaseczno. Natomiast z punktu widzenia ochrony regionalnej fauny ryb, wszystkie trzy jeziora są ważnymi obiektami przyrodniczymi. Istotne różnice składu gatunkowego i struktury zespołów ryb między badanymi jeziorami są ważnym czynnikiem w utrzymaniu ogólnej różnorodności regionalnej ichtiofauny.
Czy wydra (Lutra lutra) może zasiedlać jeziora dystroficzne? STRESZCZENIE
Badania były prowadzone na terenie Wigierskiego Parku Narodowego w okresie
26.06-10.12.2019r. W roku poprzedzającym badania
(2018 rok) przeprowadzona została inwentaryzacja wydry (Romanowski i in. 2018)
przy użyciu standardowej metody badań. Na wszystkich zbiornikach i ciekach
wodnych Parku wyznaczono 59 punktów inwentaryzacyjnych. Wyniki inwentaryzacji wykazały obecność wydry w obszarze
39 punktów inwentaryzacyjnych. Wydra występowała w 22 jeziorach o typach
limnologicznych: mezo-eutroficznym, eutroficznym, stawowym, oraz we wszystkich
rzekach Parku, jak również w obszarze 3 punktów inwentaryzacyjnych wyznaczonych
na rowach melioracyjnych. Jeziorami gdzie nie stwierdzono występowania wydry
były wszystkie „suchary" - jeziora dystroficzne. Panujące w większości jezior
dystroficznych WPN hydrochemiczne warunki siedliskowe, sprzyjają utrzymaniu
dysharmoniczności tych ekosystemów wodnych, co wpływa na niewielką różnorodność
gatunkową ryb stanowiących podstawowy pokarm wydry. Dlatego w 2019 roku, w celu weryfikacji otrzymanych
wyników, w obszarze wszystkich „sucharów" Parku rozmieszczono fotopułapki oraz
naturalny atraktant wabiący drapieżniki. Wydry wabiono przy użyciu wydzieliny stroju
bobrowego (castoreum) oraz
przyodbytowych gruczołów analnych bobra europejskiego. Na brzegach 19. jezior
dystroficznych założono po 1. powierzchni badawczej. W przeciągu całego okresu badawczego atraktant był
uzupełniany przed fotopułapkami 3-krotnie. Ponadto określono jaki
wpływ na zasiedlenia zbiornika przez wydrę może mieć dostępność jej
podstawowego pokarmu - ryb. Podczas
badań podjęto też próbę wskazania czy czynniki antropogeniczne oraz odległość
„sucharów" od dużych jezior i nieuregulowanych rzek, mogą mieć wpływ na
występowanie wydry w obszarach jezior dystroficznych.
Kronika
Lekarz białowieskich żubrów
Odnaleźć i ocalić ostatnie żubry - co wiadomo o misji Hermana Knothego STRESZCZENIE Artykuł przedstawia misję Hermana Knothego w Puszczy Białowieskiej w marcu 1919 r. Wschodzące władze polskie powierzyły Knothe, przyrodnikowi i myśliwemu, zadanie znalezienia ostatniego żubra w lesie białowieskim w celu uratowania gatunku. Misja zakończyła się niepowodzeniem: ostatni zaobserwowany żubr został zabity przez kłusowników. Opis misji został przygotowany na prośbę Jana Sztolcmana, który później go opublikował. Dzięki misji Knothego znana jest zarówno data zabicia jednego z ostatnich żubrów białowieskich, jak i starania polskiej administracji o uratowanie gatunku. Później Herman Knothe brał czynny udział w restytucji żubra w Puszczy Białowieskiej. |