11 września 2019 roku w Białowieskim Parku Narodowym odbyła się
konferencja „90 lat restytucji żubra w Puszczy Białowieskiej". To ważne
wydarzenie organizowane we współpracy z przedsiębiorstwem „Lasy
Państwowe" stanowiło podsumowanie projektu „Dla Lasu Dla Ludzi –
Leśnictwo XXI wieku w odpowiedzi na oczekiwania społeczeństwa w zakresie
edukacji ekologicznej", głównym jednak powodem organizacji konferencji
było symboliczne uczczenie 90 rocznicy jednego z najważniejszych
wydarzeń związanych z ochroną przyrody w Polsce – restytucji żubra w Puszczy Białowieskiej.
Wskutek pierwszo-wojennej pożogi oraz zawieruchy pierwszych powojennych lat,
żubry nie dotrwały odrodzenia się niepodległej Polski. Ostatni z
żyjących na wolności zginął z rąk kłusownika wiosną roku 1919.
Od tej chwili osobniki tego gatunku można było spotkać już w
niewielkiej liczbie jedynie w ogrodach zoologicznych i zwierzyńcach
kilku europejskich krajów. Utworzone w 1923 roku Międzynarodowe
Towarzystwo Ochrony Żubra powołano w celu ratowania ocalałej
garstki żubrów.
Z końcem 1924 roku na całym świecie naliczono jedynie 54 osobniki
tego gatunku, z czego tylko niewielka część żubrów przedstawiała
rokującą wartość hodowlaną. Staraniami
grupy niezwykle zaangażowanych osób we wrześniu 1929 roku
sprowadzono do Puszczy Białowieskiej pierwsze żubry. Na terenie,
który do dziś znajduje się w granicach Białowieskiego Parku
Narodowego – rozpoczęto zamkniętą hodowlę mającą na celu
odtworzenie populacji tego największego ssaka lądowego kontynentu.
Pomimo wielu trudności proces restytucji przebiegał na tyle
dobrze, że w roku 1952 nastąpił kolejny jego etap:
reintrodukcja żubra do środowiska naturalnego. Aktualnie populacja żubrów na
świecie liczy już około 7500 osobników (z czego około 2000 w
Polsce) i dynamicznie wzrasta. Należy jednak pamiętać, że żubr
z racji relatywnie niskiej liczebności w skali światowej oraz wątłej
puli genowej (wynikającej z trudnych warunków początków
restytucji) wciąż jest zwierzęciem zagrożonym oraz wciąż wymaga
odpowiedzialnej opieki ze strony człowieka.
Podczas konferencji zaprezentowano osiągnięcia ochrony gatunkowej żubra
oraz jego hodowli, a także relacje tego gatunku z ochroną przyrody
w znacznie szerszym kontekście. Swoje prelekcje wygłosili
przedstawiciele: Ministerstwa Środowiska (Wojciech Hurkała), Szkoły
Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie (prof. Wanda
Olech-Piasecka) oraz Generalnej Dyrekcji Lasów Państwowych (Jan
Tabor).
Część wykładową podsumował gospodarz konferencji dyrektor Białowieskiego
Parku Narodowego dr Michał Krzysiak, który wygłosił prelekcję
„Leśnictwo Rezerwat, Park Narodowy w Białowieży jako początki
Białowieskiego Parku Narodowego – wiodącego ośrodka hodowli
żubrów w Polsce". Po krótkiej przerwie kawowej nastąpił
kolejny punkt konferencji – panel dyskusyjny, w którym poza
dyrektorem BPN udział wzięli także: Anna Wierzbicka, Andrzej
Kruszewicz oraz Piotr Horzela. W tej części programu nie zabrakło
oczywiście również udziału publiczności – głos z sali zabrali
między innymi prof. Bogumiła Jędrzejewska oraz dr Zbigniew
Krasiński. Bezpośrednio po panelu dyskusyjnym nastąpił niezwykle
miły punkt programu, podczas którego dyrektor Białowieskiego Parku
Narodowego uhonorował gości specjalnych konferencji pamiątkowymi statuetkami.
Po przerwie obiadowej uczestnicy konferencji udali się do Rezerwatu
Pokazowego Żubrów BPN, gdzie czekała ich kolejna atrakcja
przygotowana specjalnie na obchody 90-tej rocznicy restytucji żubra
w Puszczy Białowieskiej – pokaz rekonstrukcji historycznej sceny
przywiezienia pierwszych żubrów do Puszczy Białowieskiej. Dzięki
inscenizacji, zgromadzeni na wzgórzu rezerwatu goście konferencji
mogli niemalże „otrzeć się o historię" i przenieść w czasie
do września roku 1929. Odtworzenie tej niezwykle ważnej dla ochrony
przyrody chwili, poza wywołaniem zachwytu ze strony obserwujących,
symbolicznie podsumowało konferencję oraz tegoroczne obchody
wydarzenia sprzed 90 już lat.
Białowieski Park Narodowy rok bieżący realizuje właśnie pod znakiem 90-tej
rocznicy restytucji żubra w Puszczy Białowieskiej. Zorganizowana w
ostatnich dniach konferencja stanowiła jedno z działań Parku
wpisujące się w symbolikę obchodów tej niezwykle ważnej rocznicy.
ROZPOCZĘCIE KONFERENCJI
PRELEKCJE
PANEL DYSKUSYJNY
UROCZYSTE PODSUMOWANIE KONFERENCJI
|
1. | |
| 2. | |
| 3. | |
| 4. | |
| 5. | |
| 6. | |
| 7. | |
| 8. | |
| 9. | |
| 10. | |
| 11. | |
| 12. | |
| |
REKONSTRUKCJA
|
1. | |
| 2. | |
| 3. | |
| 4. | |
| 5. | |
| 6. | |
| 7. | |
| 8. | |
| 9. | |
| 10. | |
| 11. | |
| 12. | |
| 13. | |
| 14. | |
| 15. | |
|
|