Jednym z warunków powodzenia restytucji żubrów było zwiększenie liczebności gatunku oraz jego rozprzestrzenienie. Rolę matecznika odegrały rezerwaty hodowlane w Polsce (Białowieża, Pszczyna, Niepołomice) i Rosji (Prioksko-Terrasny i Okski).
Z tych ośrodków wywodzi się większość żubrów żyjących w hodowlach zamkniętych i stadach wolnych na świecie.
W początkowym okresie restytucji stale rosła liczba miejsc, do których trafiały żubry i rosła liczebność gatunku. Maksymalną liczbę żubrów na świecie odnotowano w 1991 roku – 3407 sztuk, z tego 1512 żubrów żyło w niewoli i 1895 na wolności. Od tego momentu notuje się stałe, niewielkie obniżenie liczebności światowej populacji, szczególnie widoczne w hodowli zamkniętej. Tworzenie nowych wolnych hodowli żubra wiąże się z koniecznością dysponowania odpowiednio dużym kompleksem leśnym do tego celu. Wynika to z faktu, że aby wolnożyjące populacje miały możliwość utrzymania zmienności genetycznej ich docelowa liczebność musi wynosić co najmniej 100 osobników. Jedynym z nielicznych krajów, który ma jeszcze możliwości tworzenia takich wolnych stad jest Rosja, nawet poza pierwotnym areałem gatunku np. rejon Wołogdy, na północny-wschód od Moskwy, a także na Ałtaju. Ważniejszymi regionami, gdzie bytują wolne populacje są Puszcza Białowieska (Polska i Białoruś), Kaukaz (Rosja) i Karpaty Wschodnie (Polska, Ukraina). W Puszczy Białowieskiej żyją żubry nizinne (białowieskie), natomiast na Kaukazie i w Karpatach Wschodnich występują żubry linii nizinno-kaukaskiej. Obecnie obie części Puszczy zamieszkuje ponad 700 żubrów. Tak więc była ona i pozostaje matecznikiem dla swego herbowego zwierzęcia.

Losy żubra są przykładem jak można w bardzo krótkim czasie doprowadzić gatunek do krawędzi zagłady i jak wiele trudu trzeba włożyć w jego ratowanie. Uratowanie żubra było niewątpliwym sukcesem, lecz dalsze działania na rzecz ochrony tego reliktowego gatunku są nadal niezbędne.